donderdag 6 februari 2014

Verwerkingsopdracht stromingsboek Noodlot

Algemene beschrijving
a)
I. Auteur ; Louis Couperus
   Titel ; Noodlot
II. Plaats van uitgave ; Utrecht
    Jaar van uitgave ; 1986
    Jaar van eerste uitgave ; 1890
III. Aantal pagina's ; 219

b) Psychologische roman

c) Samenvatting:
Frank Westhove is een Nederlandse ingenieur, die in een luxe villa ergens in de omgeving van Londen woont, samen met zijn dienstmeid en haar man.
Als Frank op een avond thuiskomt, ziet hij een man voor zijn deur staan. Het blijkt Robert van Maeren, bijgenaamd Bertie, te zijn, een oude schoolvriend van Frank. Bertie is armoedig gekleed en vraagt Frank om wat geld. Frank neemt Bertie uit medelijden meteen in huis, hij geeft hem eten en kleed hem aan. Aangezien Bertie geen huis heeft, biedt Frank hem aan dat hij wel een paar weken bij hem mag wonen. Hij kan dan ondertussen op zoek naar werk. Maar het bevalt Bertie eigenlijk wel goed om bij Frank te wonen. Hij gaat mee naar feestjes en hij krijgt veel dure kleding van Frank; hij begint zich te gedragen als een echte gentleman. Frank heeft er eigenlijk wel plezier in dat Bertie zich zo voordoet. Frank bemerkt, dat hij Bertie ook echt mist, als deze soms een paar dagen weg is.
Het verhaal neemt een andere wending, wanneer de twee besluiten een reis te maken naar Noorwegen. In Noorwegen ontmoeten ze een een oude heer, Sir Archibald Rhodes, en zijn dochter Eve. Ze besluiten samen verder te reizen. Frank en Eve praten en wandelen veel samen, tot ongenoegen van Bertie. Na een paar dagen scheiden hun wegen weer, Frank en Bertie gaan weer terug naar Londen. Als Eve en haar vader ook weer terug zijn in Londen, gaat Frank vaak bij hen op bezoek. Hij wordt verliefd op Eve, en denkt eraan met haar te gaan trouwen. Dan krijgen ze echter, mede door toedoen van Bertie, enorme ruzie om een oude schoolvriendin van Frank. Ze gaan woedend uit elkaar.
Frank heeft echter al snel spijt, dus hij besluit brieven naar Eve te sturen. Als ze niet reageert, probeert hij het via haar vader, maar ook nu ontvangt hij geen enkele reactie. Dit komt omdat Bertie de brieven laat achterhouden met geld dat hij van Frank leent. Dan besluit Frank naar het huis van de Rhodes te gaan. Bertie probeert Frank ervan te overtuigen dat dit zwak van hem is, Eve heeft toch duidelijk genoeg laten merken dat het over is…Frank zwicht voor Berties argumenten en gaat niet.
Dan begint langzamerhand, door hun luxueuze levensstijl, Franks geld op te raken. Frank en Bertie besluiten naar Amerika te gaan, om daar wat geld te gaan verdienen. Na daar twee jaar rondgezworven te hebben, gaan ze naar Holland, hun geboorteland. Van het beetje gespaarde geld houden ze vakantie in Scheveningen. Op een dag ziet Bertie twee personen op het strand lopen. Het blijken Sir Archibald en Eve te zijn. Bertie zegt niets tegen Frank, maar Frank ontmoet Eve enkele dagen later zelf. Ze raken opnieuw aan de praat, en Frank begint over de brieven die hij verstuurd heeft. Eve blijkt echter nooit een brief ontvangen te hebben! Al snel komen ze erachter dat Bertie de schuld hiervan is, hij had namelijk een bediende van Sir Archibald omgekocht (van Franks geld). Frank wordt zó woedend, dat hij naar zijn hotelkamer gaat en Bertie om een goede reden voor zijn daden vraagt. Bertie beschuldigt het noodlot, hij zegt dat hij er niets aan kon doen, omdat hij nu eenmaal zo is. Frank vindt dit een laf excuus, en slaat Bertie. Dan komt Eve binnen en dwingt Frank te stoppen. Het is echter al te laat; Bertie is dood.
Frank krijgt twee jaar gevangenisstraf. Daarna zoekt hij Eve opnieuw op. Frank krijgt een baan als werktuigbouwkundige in een fabriek in Glasgow. Hij en Eve besluiten dan uiteindelijk toch te gaan trouwen. Echter, na een paar weken vraagt Frank of hij zijn woord terug mag krijgen. Hij is bang dat Eve liever haar vrijheid terug zou willen, een gelukkig huwelijk zal het, vanwege het verleden, namelijk toch nooit worden tussen hen. Dan ontdekt Eve een klein flesje in de jaszak van Frank. Eve houdt het flesje vast, maar Frank eist het terug. Dan gooit Eve het weg. Frank bekent, dat het vergif was. Hij wilde dat vanavond opdrinken, na van Eve weggegaan te zijn. Eve wil echter niet scheiden van Frank. Dan komt ze met een idee: als ze nu eens samen dat flesje zouden leegdrinken…Het flesje blijkt namelijk alleen maar gebarsten te zijn, alle vloeistof zit er nog in. Eve drinkt dan de helft van het flesje leeg en geeft de andere helft aan Frank. Na korte tijd sterven ze beide.
Verwerkingsvragen

a)
Literaire stroming: Naturalisme
1. Ontstond in Frankrijk volgend op het 19e-eeuwse realisme
2. Stroming is de reactie op en tegenhanger van de romantiek
3. Onderwerpen zijn veelal alledaags
4. Een gewone arbeider is de hoofpersoon in het boek
5. Hoofdpersoon en zijn omgeving vormen het belangrijkste onderdeel in het verhaal.
6. In het Naturalisme wordt de mens gezien als een product van verschillende factoren waar men geen invloed op heeft. Factoren zijn bijvoorbeeld erfelijke eigenschappen, het milieu waarin de persoon leeft, en de specifieke omstandigheden. Die vormen samen de mens, zonder dat die daar zelf echt iets aan kan doen.
7. De manier van vertellen is meestal objectief
8. Chronologisch tijdsverloop
9. Het personage is het middelpunt en diens eigenschappen worden dan ook nauwkeurig beschreven

b)
Er komen in het boek meerder situaties voor waarin qua beschrijving de nadruk wordt gelegd op het karakter en ook het denken van de personen. Het duidelijkst is dit bij Bertie, want zijn gedachten over de relatie tussen frank en Eve worden nauwkeurig beschreven. Couperus beschrijft ook veel van het leven van Bertie. Ook over zijn verleden kom je daardoor wat te weten.
Bertie beschrijft zijn eigen karakter als een noodlot. Want hij is door het noodlot gemaakt om Frank en Eve van elkaar te scheiden. Later trof het noodlot hem nogmaals toen hij stierf. Bertie voelde dat als straf voor zijn slechte daden.
Hoewel de levensstijl van de hoofdpersonen nogal luxueus is komt ook in dit boek het normale leven naar voren, een van de kenmerken. Af en toe wordt de dagbesteding van een ‘gewone dag’ beschreven; dineren, een gala of met een drankje bij het vuur zitten.
Dat het Naturalisme zich kenmerkt door objectiviteit van de schrijver is ook duidelijk is dit boek. Couperus laat zijn mening totaal niet zien, het hele boek door. En ook de chronologische volgorde van vertellen is van toepassing op dit boek.
Omdat er meerdere kenmerken van het Naturalisme duidelijk terugkomen in dit boek, lijkt het mij een goed voorbeeld van een Naturalistisch boek.





Verwerkingsopdracht 2a Stromingsboek; Kaas

Algemene beschrijving
a)
I. Auteur ; Willem Elsschot
   Titel ; Kaas
II. Plaats van uitgave ; Groningen
    Jaar van uitgave ; 1969
    Jaar van eerste uitgave ; 1933
III. Aantal pagina's ; 112

b) Novelle

c) Samenvatting:
Frans Laarmans is een eenvoudige kantoorklerk bij de General Marine and Shipbuilding Company in Antwerpen. Hij zou misschien wel eens wat hogerop willen. Deze hoop lijkt werkelijkheid te worden wanneer hij via de begrafenis van zijn moeder in contact komt met de heer Van Schoonebeke. Deze man is zeer (invloed)rijk en nodigt Frans uit om eens bij zijn vriendenbijeenkomsten te komen. Daar vertellen mensen dan op een opschepperige manier over mooie restaurantjes in de Elzas, en hoe goed de beurskoersen er wel niet bij staan. Frans kan hier natuurlijk niet over meepraten, en dat stoort Van Schoonebeke. Niet dat hij het echt erg vindt, maar toch besluit hij om contact op te nemen met zijn vriend Hornstra, die kaashandelaar is.

Enige dagen later, nadat Frans op bezoek is geweest bij Hornstra, krijgt hij bericht dat hij officieel benoemd is tot vertegenwoordiger van België en het Groothertogdom Luxemburg. Frans is dolblij, eindelijk ziet hij kans hem en zijn gezin een betere toekomst te geven. Op advies van zijn vrouw houdt hij zijn baan op de werf aan met onbetaald ziekteverlof. Frans begint razend enthousiast, maar met de verkeerde dingen. Hij besteedt veel te veel tijd aan onbelangrijke zaken zoals briefpapier, de inrichting van zijn kantoor en een goede schrijfmachine. Het enige belangrijke waar hij wel aandacht aan schenkt, het maken van een netwerk van agenten door heel België heen, mislukt. Ook al blijft Frans het proberen, contact krijgen met de agenten lijkt onmogelijk. Ondanks deze eerste tegenslag blijft hij goede moed houden. Maar hij blijft veel en veel te lang treuzelen met het echt verkopen van kaas, waardoor de deadline waarop de kaas verkocht moet zijn, steeds dichterbij komt.

Ook al wilde Frans het zich niet realiseren, na een tijdje kwam hij er toch achter dat hij eigenlijk nog veel te weinig tijd had om zijn twintig ton kaas te verkopen. Hij wordt wanhopig en gaat daarom zelf proberen de kaasbergen te verkopen, wat natuurlijk niet lukt. De dag dat Hornstra zelf poolshoogte komt nemen, wordt Frans opeens bang. Hij durft Hornstra niet recht in de ogen te kijken. Daarom doet hij niet open, maar stuurt hij Hornstra een brief dat hij België en het Groothertogdom Luxemburg om gezondheidsredenen niet meer kan vertegenwoordigen. De kaasdroom is aan diggelen, maar Frans beseft des te meer hoe goed zijn normale leventje wel niet was.


Verwerkingsvragen

a) Stroming: Nieuwe Zakelijkheid
1. De Nieuwe Zakelijkheid is meer een stijl dan een stroming. Kenmerken van de stijl zijn soberheid en vooral nuchter en functioneel schrijven; zakelijk dus.
2. Qua inhoud was er veel aandacht voor de stad, het zakenleven, vooruitgang en de maatschappij.
3. De schrijfstijl bevatte weinig bijvoeglijke naamwoorden en weinig lange zinnen. Alledaags taalgebruik eigenlijk
4. Men liet weg wat niet nuttig, niet functioneel of onbegrijpelijk was.

b) Kenmerken van de stroming aan de hand van voorbeelden uit het boek.
1. (bladzijde 42)
"'Natuurlijk is er geen enkele reden waarom het niet zou marcheren,' troostte zij. 'Je moet hard werken. Maar toch zou ik voorzichtig zijn. Op de werd zit je gerust, met een vast salaris.'
Dat noem ik waarheid als een koe."

De schrijver schrijft hier strak en laat de vrouw van de hoofdpersoon (de zij-persoon in dit citaat) nuchter en sober reageren op wat de hoofdpersoon eerder heeft gezegd. De hoofdpersoon reageert ook sober en nuchter op het gezegde van zijn vrouw.

2. (bladzijde 28)
""Denk er eens over na,' raadde hij. 'Er is veel mee te verdienen en jij bent de geschikte man.'
Dat was wel een beetje brutaal van hem, want ik vind dat niemand mij geschikt vinden moet voordat ik mijzelf geschikt heb gevonden. Maar toch was het aardig dat hij mij zonder enige conditie in de gelegenheid stelde mijn eenvoudig plunje van klerk bij de General Marine and Shipbuilding Company uit te trekken en zomaar ineens koopman te worden. Zijn vrienden zouden dan wel vanzelf vijftig percent van hun hooghartigheid laten vallen. Met hun beetje centen!
Ik vroeg hem dan ook wat voor soort handel zijn Hollandse vrienden dreven.
'In kaas,' zei mijn vriend. 'En dat marcheert altijd, want eten moeten mensen toch.'"

Het gaat hier duidelijk om het zakenleven. Alles draait om geld in dit stukje en meer is eigenlijk niet belangrijk. Dat is volgens mij precies een kenmerk van de Nieuwe Zakelijkheid. Niet moeilijk doen; knaken maken.


c)
Kaas van Willem Elsschot is naar mij idee in alle opzichten een goed voorbeeld van een boek uit de Nieuwe Zakelijkheid. Willem Elsschot gebruikt duidelijk de kenmerkende schrijfstijl. Dat merkt je bijvoorbeeld aan de korte zinnen en het eenvoudige taalgebruik. Ook worden er weinig randzaken genoemd. Alles wat niet met de inhoud te maken heeft komt er eenvoudigweg niet in. Het is sober geschrevenen en de hoofdpersoon is een ‘gewone man’. Bovendien heeft het onderwerp alles met het zakeleven en geld verdienen te maken. Ik vind bijna alles aan dit boek zakelijk, op de titel na misschien.