Boekverslag 3 - Tomas Ross, De zesde mei

Algemene informatie

a.       - Tomas Ross, De zesde mei
- Amsterdam, 2003, 1^e druk (2003), De Bezige Bij
- 296

b.      journalistieke roman, misdaadroman

c.       SAMENVATTING:
Anke Luyten is een jonge dame en heeft drie jaar vastgezeten vanwege medeplichtigheid bij een moord. Ze heeft ooit, met vrienden, een laboratorium gekraakt waar apen werden gebruikt als proefdieren. Bij de bevrijding kwam  een bewaker om het leven. Niet Anke heeft de man doodgeschoten, maar haar vriend Peter Heemskerk, al heeft Anke dat altijd verzwegen. Als ze vrijkomt wilt ze zo snel mogelijk haar verleden achter zich laten. Dat lijkt ook aardig te lukken, ze woont op zichzelf, raakt bevriend met haar Turkse onderbuurman Erdogan Demir en heeft zelfs een baan.
Maar na een paar weken wordt ze toch al weer lastiggevallen. Door een zekere Van Dam van de BVD. Het gaat om een nieuwe moordzaak waarvan Peter Heemskerk en Volkert van der Graaf van worden verdacht. Omdat zij samenwerken bij Vereniging Milieu Offensief (VMO), waar Anke ook actief is geweest, wordt ze gevraagd om als infiltrant te gaan werken voor de BVD. Ook heeft de BVD een fragment van een afgeluisterd telefoongesprek van Peter waarin hij zegt: ‘Hij moet dood’. Anke moet gaan ontdekken wie er volgens Peter dood moet.
Eerst wilt Anke er niet aan mee werken maar ze wordt er goed voor betaald en een begeleidster van de reclassering overtuigd haar ervan dat Peter ook straf verdiend, zeker als hij op inderdaad opnieuw een moord heeft gepleegd. Dus Anke gaat toch aan het werk als infiltrant.
Ondertussen komt ook nieuwsfotograaf Jim de Booy in aanraking met de VMO. Hij is bezig aan een fotoreportage over Pim Fortuyn die eerst met Leefbaar Nederland, later met zijn eigen Lijst Pim Fortuyn furore maakt in de Nederlandse politiek. Meerdere keren zijn bij presentaties van Fortuyn enkele actievoerders aanwezig. Als hij een keer een van de actievoerders, waarvan hij dan niet weet dat het Peter  Heemskerk is, recht in de lens fotografeert, wordt hij zijn fotocamera hem hardhandig afgepakt en beschadigd. Jim wilt weten wie de actievoerders zijn en begint zijn eigen onderzoek, met behulp van zijn rijke archief aan foto’s.
Na een paar maanden onderzoeken en veel denkwerk vind Anke in het huis van Volkert een map met documenten erin waaruit blijkt dat Peter samen met Volkert inderdaad iemand willen gaan vermoorden. Voor de dag nadat ze het ontdekt hebben ze een aanslag gepland op Pim Fortuyn. Maar op het moment dat Anke de map doorleest komt Peter het huis binnen. Hij ziet wat ze aan het doen is het mishandelt haar. Vervolgens hangt hij haar op en gaat er met de map van door.
Nog net op tijd wordt Anke door Erdogan gered. Ze alarmeren de BVD en de politie, maar als ze de volgende dag naar Hilversum reizen, waar de aanslag moest plaatsvinden, blijkt dat de BVD het niet heeft kunnen tegenhouden. Eigenlijk, niet heeft willen tegenhouden.

 (LEESVERSLAG ALGEMEEN)

1.       Verwachtingen

Hoe ben je op het idee gekomen dit boek te gaan lezen?
 Ik ging op 6 mei op zoek naar een boek dat ik kon gebruiken voor een boekverslag, dus een boek dat ook op lezenvoordelijst.nl stond. Vervolgens heb ik boeken gesorteerd op genre; misdaadroman. Toen stond er tussen de boeken met dat genre eentje met de titel ‘De zesde mei’. Omdat het die dag ook 6 mei was viel het me op en na het lezen van de achterkant heb ik besloten dat boek te gaan lezen. Over de aanslag op Pim Fortuyn.

Wat waren je verwachtingen?
Ik verwachtte een boek met spanning. Omdat het een misdaadroman was. Daarop heb ik het boek ook uitgekozen want ik hou wel van spannende boeken. Verder waren mijn verwachtingen dat het ook vrij veel over politiek zou gaan.

2.       Motieven en thema

Motieven:          - Ankes gereformeerde opgroeien in Middelburg.
- De verhoudingen tussen Peter en Anke.
- Het oude dienstpistool van Peters vader. Door Peter gebruikt.
- Telefoongesprekken tussen Anke en de BVD.
- Het autisme van De Booy’s dochtertje.
- De verkiezingsdebatten van Fortuyn.
- De datum 6 mei.

Thema: De moord op Pim Fortuyn (en de aanloop ernaar)

3.       Beoordeling

a.      Schrijfstijl:
 Ik vind de schrijfstijl wel aangenaam, er worden niet echt heel lange of onduidelijke zinnen gebruikt. Ook geen bijzonder moeilijke woorden, allemaal vrij makkelijk te begrijpen dus. Wat ik goed vind aan de schrijfstijl van Tomas Ross is dat de gedachten en het gedrag erg realistisch beschreven worden. Bijvoorbeeld het gedrag van Anke Luyten kort nadat ze, na 2 jaar en 343 dagen celstraf wegens medeplichtigheid aan moord, is vrijgelaten.

Citaat; ‘’Het si stil in het café. Er zit alleen nog een ouder stel, dat sinds ze binnen is niets tegen elkaar heeft gezegd. Daarom is ze hier ook binnen gelopen en niet in een roti-tent aan de overkant waar het druk is en waar ze vast en zeker een tafeltje met anderen had moeten delen. Dat is het rare, je zou zeggen dat je na al die jaren behoefte hebt aan andere mensen, en dat is ook zo, maar niet te snel en niet nu. Natuurlijk speelt er ook iets anders mee: ze wil niet worden lastiggevallen met vragen, al heeft ze zich op de antwoorden voorbereid. En zo klein als die kans is in deze onbekende, ze wil ook de kans niet lopen bekenden tegen te komen.

Blz 32.

b.      Inhoud:       Tijd: De tijd waarin dit verhaal zich afspeelt is best bepalend. Het is naast een misdaadroman ook een journalistieke roman. Het is dus gebaseerd op de waarheid, maar door de schrijver een beetje vervormd. En alle gebeurtenissen rondom Fortuyn spelen zich af in 2002. Toen was ik 7, dus toen heb ik weinig meegekregen van politiek. Dat is bij het lezen van dit boek wel jammer want dat zorgt ervoor dat er ook onbekende namen voor komen. Namen die mensen die 10 jaar ouder zijn waarschijnlijk wel iets zeggen.
Vertelperspectief: Het vertelperspectief is de wisselend personale vertelsituatie. Het is telkens vanuit het oogpunt van een ander persoon. De ene keer Anke Luyten, de andere keer Jim de Booy, nu eens rechercheur Van Dam en dan weer door de ogen van Fortuyn. En telkens weet de persoon door wiens ogen jij het verhaal leest, niet alles. Doordat je echter als lezer het verhaal vanuit heel veel oogpunten ziet, weet je als lezer wel bijna alles. Soms zie je bijvoorbeeld vanuit de ogen van Jim de Booy een ander personage, Anke Luyten. De Booy vraagt zich af wat Luyten op de desbetreffende plaats doet. Maar als lezer weet je dan weer wel wat ze daar doet. Doordat dan in het hoofdstuk daarvoor vanuit Luytens ogen is geschreven weet je dat ze naar een bepaalde plek toe gaat en ook waarom. En dan wordt ze daar vervolgens door De Booy gezien.
Zo weet je als lezer een stuk meer dan een apart personage. Je hebt de kennis van alle personages bij elkaar.

4.       Eindoordeel

Als ik dit boek een cijfer moet geven dan is dat een 7. Ik vind het namelijk best een goed boek. Het leest fijn, en ook al weet ik eigenlijk niet genoeg van de tijd waarin het zich afspeelt, toch is ook het onderwerp boeiend. Het goede aan het boek vind ik ook dat de spanning zich ook heel erg opbouwt. Vanaf het begin weet je, want die kennis had ik dan nog wel, dat Fortuyn op 6 mei 2002 vermoord wordt. Een paar keer komt dan ook nog die datum voorbij. Niet alleen onder de actievoerders maar ook bij Fortuyn zelf. Je leest hoe hij afspraken maakt voor een radio-interview in het Mediapark in Hilversum, op 6 mei. En naarmate je verder in het boek bent, kom je dichterbij 6 mei. Dat merkt je doordat data worden genoemd; eerst een paar gebeurtenissen in januari, dan wat in februari en zo door tot begin mei. Maar je merkt het ook aan de opgebouwde spanning in het boek.
Anke Luyten probeert te achterhalen wie er volgens Peter Heemskerk vermoordt moet worden en als lezer weet je dat het om Fortuyn gaat. En op 6 mei, dat weet je ook. Dus als het op een gegeven moment al eind april is dat weet je dat Anke moet opschieten wil ze nog van belang kunnen zijn voor de BVD. Al helemaal op het eind. Op 5 mei. Dan weet je dat er bijna geen tijd meer is. Maar dan lukt het haar alsnog op de dag voor de aanslag. Anke weet dat tot op dat moment niet, maar als lezer weet je dat wel. Daarom vind het ik de volgende passage ook kenmerkend voor de spanning:

‘’…  Ze moet Van Dam bellen, nu, meteen! Ze weet om wie het gaat, ze weet waar, ze weet ook wanneer! God o mijn god, Volkert is knettergek! Fortuyn! Of vergist ze zich? Is het iets anders? Maandag 6 mei, in Hilversum, in de namiddag, op een plek die Mediapark heet. FM III, staat erbij. … Dan hoort ze geluid achter zich en als ze ontsteld achterom kijkt, ziet ze in paniek het van woede verwrongen gezicht van Peter. Het lijkt wel alsof er vuur in zijn ogen brandt, zijn gezicht lijkwit.
‘Godverdomme!’ schreeuwt hij. ‘Sjoerd had gelijk! Je houdt ons in de gaten, stomme trut!’
Nee! Wil ze roepen maar voor ze haar mond heeft kunnen openen, slaat hij haar zo hard tegen haar slaap dat een doffe pijn haar doet duizelen en ze achterover valt. …’’
Wat spanning betreft zijn mijn verwachtingen dus wel uitgekomen. Het was inderdaad een spannend boek en ik ben blij dat ik voor het genre misdaadroman heb gekozen. De verwachtingen over politiek klopten ook wel, al was de aanslag op Foruyn toch wel het belangrijkste onderwerp. En dan met name de voorbereidingen door de VMO (Vereniging Milieu Offensief) voor de aanslag. Het was alleen wat jammer dat ik van de delen die wel over politiek gingen, niet alles snapte door dat ik veel namen niet herkende.